Category Archives: Sinclair Zx Spectrum

Resmi Cambridge Computer Z88 günü!

Birçok kişinin “işe yaramaz” olarak tanımladığı z88, sir clive’ın 1988’de efsanevi pandora isimli projesinden devşirilmiş bir proje. Bu gün itibariyle arşivime, temiz, tamamen çalışan 128k ram’li ve 32k epromlu haliyle katıldı (ayrıca 128k ek ram ve 32k ek rom da mevcut toplamda 256kb+64kb ediyor). Beklentilerimden daha zevkli bir alet. Öncelikle aynı anda birden fazla programı çalıştırmanız (task manager var), ram’in piller takılı oldukça kaybolmuyor olması (kitapçıkta 300 gün durur diyor), seri port üzerinden dosya transferi, Terminal hizmetleri, bir kelime işlemci, bir spreadsheet yazılımı, built-in z80 assembler ve BBC basic ile bence süper bir alet. Hatta “elmas” tuşunu bugünlerde kullanılan “windows” tuşundan çok daha fonksiyonel, etkili buldum. Elmas tuşuna basınca system tray’e karşılık gelen OZ menüsünde bir elmas işareti çıkıyor ve peşpeşe doğru tuşlara basarak bir komut işletebiliyorsunuz, komutlar 4-5 harfi geçmiyor ve siz yazdıkça kenarda ne yazdığınız görünüyor. Örneğin bir programı kapatmak için menüler içinde dolanabilir ya da tuş kestirmesini önceden öğrenmeye çalışabilirsiniz ya da elmas kill yazarak da kapanmaya zorlayabilirsiniz.

z88

Günümüzde meraklılar 1MB ram kart ve 1MB flashrom kart üretmişler, böylece aynı anda açabildiğiniz program miktarı da artıyor. Ayrıca çok basit bir şekilde içsel ram’i de arttırmak mümkünmüş (512KB’a kadar). Soketleri ramlerle dolduruyormuşsunuz. Zamanla bunlara ulaşmam gerekecek.. Ayrıca işletim sistemi OZ’un yeni resmi sürümüne de güncellemem gerekiyor. Şu anda makinede OZ2 yüklü. Son sürüm ise OZ4.1. Meraklıları ise OZ5’i kodluyorlarmış ama bu proje 4-5 yıldır inaktif. Yine de bir kısım kodlama ve source code (OZ4.1 vs) internette bulunuyor.

Grafik özelliklerine bakınca dot-matrix 640×64’lük bir ekrana sahip. LCD desteklememesine karşın aynı dot’u açıp kapatarak ara tonları elde etmişler. Normalde görüntü çok net ve tonlamalar gayet iyi. Fakat gece 50hz bir tungsten lamba ışığında ekrana aynı hizadan baktığınızda ekranın açık tonlarının farklı hızlarda titreştiğini görebiliyorsunuz. Tabii hepsi eğlenceli, zeka göstergesi, keyifli ayrıntılar..

z88 konusunda çok yeniyim, öğrendikçe buraya yazacağım. Ayrıca bu aleti edinmemdeki ana amaç olan z88dk ile de düzgün birşeyler çıkaracağıma inanıyorum.

Yaz da geldi, bilmiyorum ne zaman yapacağım bunları…

Son bir dipnot, z88, Türkiyede resmi olarak satılmış. Kim getirmiş bilmiyorum ama clive özel olarak türkçe klavyesi olan model üretmiş bile olabilir. Aşağıdaki sitede türkçe klavye layout’u verilmiş ve “known variations” diye de başlık atılmış:

http://www.worldofspectrum.org/z88forever/international.html

Retkinlikler..

evet, retkinlikler 🙂 Türkiyenin tek zx spectrum demo grubu ret için herşeyin arasında birşeyler de kodlamaya, çiziktirmeye çalışıyorum. Hades (main coder) içten içten bana diş biler, “logolar hala gelmedi arda bey” diye dokundururken söz verdiğim grafikleri bitiremediğim için boynum kıldan ince.

Neyse dün akşam geceyi biraz uzatıp şu grafiği çizdim. Bir süredir blog’a ekleme yapmadığım için de bunu buraya ekliyim dedim.


Roboret
Pure pixel art 🙂

zx spectrumun 8×8 pixellik alanda sadece iki renk gösterebildiğini hatırlatırım. Bu şekilde 256×192 piksellik alanı (sıkıştırılmamış halde) toplam 6912 byte’lık bir ara bellek ile ifade edebiliyorsunuz.

Ayrıca henüz bitmedi ama “berbat oyun yazma yarışması” için hazırladığım son berbat aday “Horace and the Boulders”ın alpha sürümü de burda. Bir zx spectrum emulatoru gerekiyor, zx spin öneririm. Oyunun kontrolleri Sinclair Joystick II Port 1’e göre ayarlı. Aynı zamanda 67890 tuşları ile kontrol edebilirsiniz.


Horace and the Boulders

bitmedi..
Ayrıca evrim’in indexhibit ile hazırlanmış websergisini takip edin: http://www.evrimkavcar.com/

ayrıca aftereffects ile yaptığı küçük animasyona da bir göz atabilirsiniz, ilgi gösterenler için: (vimeo) burda.

World of spectrum search plug-in for Firefox3

Firefox3 ile çalışmayan eski arama eklentisini baştan yazıp, ikon ekleyip standart bir firefox arama eklentisi kalitesine getirdim, isteyenler buyursun:
aşağıdaki dosyayı farklı kaydederek “C:Program FilesMozilla Firefoxsearchplugins” klasörüne yerleştirdiğinizde WOS arama motoru arama çubuğunuza eklenecektir:

http://www.veanewmedia.com/ardae/fish/WOS.xml

OpenZX rom

Eski bir proje fakat kullanılabilir olmaya son 8 ayda başardı. Bu proje sinclair’in zaten satılmama kaydıyla serbest dolaşımda bulunan ROM’larını bir adım ileriye götürüyor. Tamamen açık kaynak bir rom. Bu sayede yeni üretilen klonlara bu romlar direkt olarak yazılarak legal olarak satılabilecek. Sadece o değil, elimizde %100 uyumlu bir rom seti bulunacak.


Paperboy hata vermiş ve rom durmuş. Olur böyle vakalar…

OpenZxRom “open82” şimdiden bazı oyunları sorunsuz olarak çalıştırıyor. Ama daha gidilecek de çok yol var elbette.

Wiki için linki izleyin:
http://scratchpad.wikia.com/wiki/OpenZXRom

açık kaynak proje sayfası (download):
http://open82.sourceforge.net/

zx spectrum +3e (plus3e) ile simple ide 8bit arabirim

Evet bu akşam oturdum ve yaklaşık 3 saat uğraşarak Garry Lancaster’ın +3e romlarının kullandığı SimpleIDE arabirimini yaptım. Aslında işin büyük bir kısmını sevgili arkadaşım Barış Taş yaptı. Daha doğrusu ömründe ilk defa havya kullanarak, hem de bir ana karttan ISA slot sökme işini gerçekleştirdi. Böylece beni bu işten alı koyan en büyük engeli aşmama yardımcı oldu. Gerçektende bir PCB’den birçey sökmekten nefret ediyorum ve sırf bu yüzden projeyle pek ilgilenmiyordum.

Herneyse, oturdum ve lehimleme işini tamamladım, buyrun sonuçlar:

Zx Spectrum +3e basit IDE arabiriminin kablolama yüzü.

ve 80GB'lık seagate harddiskimi gördü! Oley!

Elbetteki bazı limitleri var bu arabirimin:

1. Kendi dosyasistemi var: IDEDOS (windowstan dosya atmak için tool kullanmak gerekiyor)
2. adresleme aralığı max.32MB dolayısıyla 8bit arabirim sadece 16MB’lık bir bölüm kullanabiliyor.
3. bir harddiske 65535 bölüm açabiliyorsunuz. IDEDOS bunları size klasörlermiş gibi gösteriyor ama öncesinde tek tek assign etmeniz gerekiyor. (bir kereye mahsus olarak)
4. 8bit arabirim her harddiskin yarısını görüyor. Yani 2GB’lık disk 1GB, 4Gb’lık 2gb, 8gblık 4GB gibi. Yani 200MB’lık alan istiyorsanız 400mb’lık bir disk takmalısınız.

ama kazançları daha büyük:
1.her bir partition’ı isterseniz bir driveletter’a ayarlayabiliyorsunuz. Örneğin A: (ana floppy drive)’ı harddiskinize yönlendirebilirsiniz. Böylece en uyumsuz disk oyunlarını dahi yükleyebiliyorsunuz.
2. EXT partition destekliyor. Yani 16MB’lık bir bölümü virtual memory gibi kullanabiliyorsunuz.
3. SPECTRUM komutu ile emülatör dosyalarını anında yükleyebiliyorsunuz (z80 ve SNA)
4. MSDOS disklerini okuyabiliyorsunuz.

Bu arabirimi Zx spectrum +2A/B (siyah, teybi tümleşik olan 128K modellerde *dikkat gri’lere olmuyor*) ya da +3 modeline uygulayabilirsiniz. Gerekli tüm bilgiler:
http://www.worldofspectrum.org/zxplus3e/
adresinde mevcut.

Yapacağınız işlemler şöyle:
1. Yeni ROM’ları yazmak.
2. makineyi açıp eski ROM’ları söküp yeni yazdıklarınızı takmak.
3. ide arabirimini inşa etmek: (soketleri saymazsak sadece 3 bileşenden oluşuyor)
4. harddiskinizi bu arabirime takıp keyfinize bakmak.

zx spectrum beeper ve amiga MOD

Şu günlerde Gasman, zx spectrum için bir amiga MOD player yazıyor fakat ben de başka bir işle uğraşıyorum: Sinclair Basic Beeper’ı.

Son günlerde world of spectrum’da “beep composer”ların tamamının zx tabanlı olduğunu, windows üzerinde hiç beep düzenleyicisi olmadığı tartışılıyordu. Ben ise bu konu hakkında Crap Game Competition 2008’e berbat oyunlar gönderirken epeyce düşünmüştüm: Bir oyun yapıyorsanız oraya iyi kötü bir müzik tıkıştırmak gerekiyor ve bunu bir editör olmadan yapmak çok çok zor. “Peki ünlü fast tracker stili bir editör yazsam?” diye düşünürken, “bidakka, editör zaten orda, benim bir eklentiye ihtiyacım var” ışığı yanmıştı.
mod2beep parser
Sonunda bu işe vakit ayıramadığım için rafa kalktı ama bir çeşit “proof of concept” denemesi yapmak için aşağıdaki projeyi birkaç saatte kodladım. İtiraf etmeliyim ki windows API’sini kullanarak ses “üretmek” deveye hendek atlatmaktan zor. Bu birkaç saatin tamamını bu sesi (bip!) üretmek için harcadım. Diğer kısımlar ise yarım saat kadar. İşin komik tarafı, programın herhangi bir ses üretmesi gerekmiyor. Mod’u inceleyip bir sinclair Basic çıktısı vermesi yeterli. Ama çevirilen sesi önizlemek için kabaca bir çıktıya ihtiyacım da vardı.

Neyse, bu program ne yapar?
Siz müziğinizi bir tracker ile yazarsınız. Ben “Open Modplug Tracker” kullandım, beleş diye. Hem de güzel. Elbette enstrüman kullanmadan. Ama illa enstrüman kullanacağım diyorsanız, beep sesi kullanın. Sonra yazdığınız pattern’i kesip mod2beep’e yapıştırırsınız. Parse edersiniz, ve Beep! çıktısı üretmesini istersiniz. İşte sonuç (bu örnekte ünlü aurora.mod’un ilk patterni çevirildi):

10 REM mod2beep(c)Arda Erdikmen
15 REM Aurora.mod
20 RESTORE 100: READ a: FOR x=1 TO 57
30 READ n,d: BEEP d,n
40 NEXT x
100 DATA 99,10,.3,10,.1,10,.2,8,.1,10,.1,10,.1,8,.1,8,.1,10,.1,6
,.1,8,.1,5,.1,6,.1,3,.1,5,.1,6,.1,3,.1,5,.1,5,.1,1,.1,3
,.1,3,.1,1,.1,6,.1,3,.1,1,.1,6,.1,6,.1,1,.1,12,.1,6,.1
,1,.1,12,.1,6,.1,12,.1,3,.1,6,.1,11,.1,3,.1,6,.1,11,.1
,5,.1,11,.1,6,.1,5,.1,3,.1,6,.1,5,.1,3,.1,6,.1,5,.1,3
,.1,6,.1,5,.1,3,.1,6,.2,3,.2

Avantaj?
yeni bir editör yazmak yerine, zaten varolan editörleri, başka bir amaç için kullanmak. daha önce yazılmış bazı mod müzikleride kullanmak mümkün.

dezavantaj?
mod 4 kanal ses içerebiliyor, beeper ile sadece 1 kanalımız var. bu bir kanalı kısa kısa çalarak kesikli şekilde 2 kanal fazla rahatsız etmeden çalınabiliyor. 3 kanal iyice zorlamak oluyor, 4 kanal ses ise at koşma sesine benziyor artık.

henüz bitmedi bu arada, program biterse buradan süreceğim…

Sevgiler..

ZX Spectrum Thumbnail Providers for Vista

it works on Windows 7 too ;)

UPDATE: download here

EN:
Finally, I managed to prepare a proper package for my thumbnail providers. ZIP archive contains 5 different installers for every filetype: TZX, TAP, Z80, SNA, SCR. You don’t have to install all of them, just pick toe ones you need. Ofcourse there is no harm in installing all of the providers for they only 7 kbytes in size, and not using any memory except when generating an image.

This providers DO NOT work on windows XP (a seperate project is going slowly for that one). This ones are for VISTA ONLY.

DOWNLOAD ZIP: 376KB

TR:
Windows Vista küçük resim yaratmak için yeni bir başlatma modeli sunuyor, dolayısıyla eskiden XP’de nispeten kararsız olan Managed Code ile sistem dosyası oluşturma işlemi, vista altında sorun çıkarmıyor.

Hem bu kolaylıktan faydalanmak, hem beleş dağıtılan Visual Studio Express kullanmak için bu “küçük resim sağlayıcılarını” C# ortamında kodladım.

Paket içerisinde 5 ayrı kurulum dosyası bulacaksınız. Bunlar TZX, TAP, Z80, SNA, SCR dosya türleri için ayrı sağlayıcılar. Tümünü de kurabileceğiniz gibi, istediğinizi lazım olduğunda kurmak üzere dışarda bırakabilirsiniz.

Yükle (zip): 376KB